Hande Atılgan – İran, İsrail ile Şam saldırısı sonrasında artan çatışmasında, doğrudan saldırıya geçerek vites artırdı. Dünya, İsrail’in vereceği karşılığı beklerken, uzmanlar, bölgesel savaş riskini ve bunun ortasında ateşkesi bekleyen Gazze açmazını Milliyet’e değerlendirdi.
‘ARAP HÜKÜMETLERİNDEN DESTEK BULMAZ’
Dış Politika Enstitüsü Başkanı Emekli Büyükelçi Hüseyin Diriöz; İran’ın saldırısını İsrail karşıtı Arap halkının desteğini toplama ve Gazze’nin gündemden düşürülmesi gibi iki ayrı koldan okunduğunu ifade ederek, şu değerlendirmelerde bulundu: “Beklenti daha çok vekalet savaşı olması yönündeydi, sürpriz kısmı İran’ın doğrudan saldırması oldu. Giderek tırmanırsa bölgesel bir savaş ve daha vahim durumlara gidebilir. İtidal çağrılarının dikate alınmasını umuyoruz. Arap halklarından destek bulabilir ama bu ülkelerin yönetimi, savaş halini istemeyecektir. Durum, ABD’nin Ortadoğu’daki mevcudiyetini aratır hale gelebilir. Anladığım kadarıyla ABD savunma desteğinde kalacak, saldırı desteğine dönüştürmeyecektir. Gazze’deki durumla doğrudan paralel değil ama ortalık toz duman halinde. Batı’nın desteği İsrail’i cesaretlendirebilir; İsrail’in mağduru oynama şansı doğdu.”
‘İKİ TARAF DA İSTEDİĞİNE ULAŞTI’
Ortadoğu Uzmanı Araştırmacı Haydar Oruç; saldırının Ocak 2020’de yapılan Kasım Süleymani suikastından bu yana kamuyoundaki “yeterli karşılık verilmiyor” eleştirisinin getirdiği birikmişlikle yapıldığını değerlendirerek, şöyle devam etti: “İran -muhtemelen ABD ile koordineli olarak- sınırları ölçülü bir saldırı gerçekleştirdi. İki taraf da istediğine ulaştı. İran, kamuoyu tazyiğini azalttı; İsrail de prestij kaybeden savunma sistemlerinin ayakta olduğunu gösterdi. Bunun yanında İsrail tekrar mağdur konumuna geldi. Bu yüzden İsrail daha karlı çıktı diyebiliriz. İran ve İsrail arasındaki çatışmanın geleceğini bilemeyiz. Öte yandan İran, ABD güçlerine hava sahasını açan Ürdün ile sorun yaşayacaktır. Gazze’deki durum ile bir paralellik yok ama Batı’nın İsrail tavrı değişti. İsrail, bunu Refah’a yönelik bir operasyon için kullanırsa şaşırmamak gerekir. İsrail ordusu teyakkuzda, bu bir kara operasyonu da olabilir.”
‘DOKUNULMAZLIĞINI İSPAT ETMİŞ OLDU!’
Türkiye Avrupa Vakfı Yönetim Kurulu Başkanvekili Emekli Büyükelçi Uluç Özülker; İran’ın daha önce ABD üslerini de hedef aldığı saldırılarının dozunu artırdığına dikkat çekerek, şunları söyledi: “Amerika’ya rağmen İsrail’e bir şey yapılamayacağı ortaya çıkmıştır. İsrail, dokunulmazlığını ispat etmiştir. Bu ne perhiz ne lahana turşusu; İsrail, tahrik ederek bu noktaya getirdi süreci. Bunu İran’ın kamuoyunu tatmin etmeye çalışmasından daha büyük nitelikte görmemek lazım. Netanyahu’nun yapabilecekleri sınırlı… Gazze halen uluslararası bir sorun. ABD baskısı sebebiyle İsrail orayı vuramıyor ama ablukasını sıkıştırabilir.”
İran’ın İsrail’e saldırısından bir gün sonra, Tahran’daki bir binanın cephesinde, üzerinde Farsça “Bir sonraki tokat daha sert olacak” ve İbranice “Bir sonraki hatanız sahte devletinizin sonu olacak” yazan pankart dikkat çekti.
